Endometriozis nedir?
Endometriozis; endometriumun başka dokulara yerleşmesi durumuna verilen addır. Genellikle yumurtalıklarda, rahim kanalında, barsaklarda, idrar kesesinde, karın iç zarında, vajinada ya da göbekte bulunur. Üreme çağındaki kadınlarda %10 oranında görülür. Neden oluştuğuna dair net bir bulgu yoktur. Ağrılı adet, ağrılı cinsel ilişki, adet öncesinde karın ağrısı, sırt ağrısı, büyük tuvalet sırasında ağrı olması gibi belirtileri vardır.
Endometriozis tedavisi ne zaman uygulanır?
Endometriozis tedavisi genellikle ağrıları gidermek ve gebe kalmayı sağlamak amacıyla uygulanır. Endometriozis’in tedavisi yıllar içerisinde çok değişiklik göstermiştir. Günümüzde doktorlar, eğer semptomlar hafifse, sadece ağrıyı gidermek adına ilaçla tedavi etmek konusunda hemfikirdirler. Bazı hafif ya da minimal endometriozisli hastalar aynı zamanda bebek sahibi olmak isteyebilirler. Böyle durumlarda doktorlar, hastanın yaşına ve endometriozisten kaynaklanan ağrının şiddetine bağlı olarak, ( 6 aydan 1 yıla kadar bir zaman diliminde ) korunmasız cinsel ilişkiyi bir tedavi seçeneği olarak hastalarına sunabilirler. Eğer bu süre içinde beklenen gebelik gerçekleşmezse, başka bir tedaviye ihtiyaç duyulabilir.
Laparoskopi ile kesin tanısı konmuş, ayrıca ilave yöntemler ile tedavisi süren Endometriozis hastalarından gebelik istemeyenler için, hormon baskılama tedavisinden faydalanılabilir. Hormon baskılama tedavisi ovülasyonu ( yumurtlama ) engellediği için, tedavi gören kadınlarda gebelik ihtimali ortadan kalkar. Hormon tedavisi, Danazol ve GnRH’uiçerir. İçeriklerine bakacak olursak;
Danazol, zayıf bir erkek hormonudur.
GnRH(gonadotrop ) ise, ( yumurtalık ve testis gibi ) tohum üreten bezlerin çalışmasını kamçılayan madde( salıcı hormon ) içerir.
Endometriozis’in boyutlarının büyük olduğu durumlarda ya da daha fazla doğurganlık isteyen kişilerde, direk olarak hastalıklı dokunun alınması için cerrahi müdahaleler yapılabilir. Laparotomi yöntemi ile hastane ortamında ve genel anestezi altında yapılan ameliyatla sağlıklı dokulara zarar vermeden endometriozis alınabilir.Bu şekilde laparoskopiden yararlanma imkanı sunan ve açık karın ameliyatları yerine tercih edilen cerrahi müdahaleler günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır
Endometriozis vakalarının bazılarında hastalarda daha radikal cerrahi operasyonlar da yapılabilir. Tedavi edilmemiş endometriozis nedeniyle yumurtalıklar ciddi hasar görmüş olabilir. Bu durumda histerektomi ameliyatı ile rahimin alınması ya da yumurtalıkların alınması söz konusu olabilir.